Rebela Sono

En la lastjara eŭropa somero la esperanta muzika kulturo pliriĉiĝis pro la apero, ĉe la franca diskeldonejo Vinilkosmo, de nova albumo de Dolchamar (jes, kun „h”!).

Post kelkaj jaroj sen novaĵoj, ekde la lanĉo de Lingvo intermonda (2000), la finnoj de la populara Ĉu vi pretas?! ree ekaperas, ĉi-foje en nova stilo. Intertempe, la bando fariĝis pli konata sur la muzika scenejo de sia propra lando, kie ĝi plurfoje koncertis.

Por tiuj, kiuj jam konas la laboron de la bando, la nuna Dolchamar aperos kiel metamorfozo. Kompreneble, ne nur ortografia. Ja la konsisto de la bando iom ŝanĝiĝis, kaj ĝia stilo iris de la nedefinebla „ekstertereco” de la unua albumo al la pli granda rokeco de la nuna. Profesie la finna grupo ankaŭ plimaturiĝis, kio speguliĝas en la pli solidaj aranĝoj.

Aŭskultante la diskon Rebela sono de la unua ĝis la lasta ero, oni ricevas la impreson de pli unueca produkto, sen tamen la plaĉa skizofrenio, per kiu en Lingvo intermonda la dolchamaranoj stampis sian laboron. Do nun nenia intenco esprimi la intermondecon de Esperanto per variega stilo, kvankam ankoraŭ aŭdiĝas eĥoj iom „eksterteraj”, kiel kelkaj leĝeraj tekno-rokaj elementoj en Ni ĉiuj ni.

Tamen, la nova albumo ŝajnas pli ribeli lingve ol muzike. Ĝia lingva eksperimentismo (ĉu metaforo por la deziro pri libereco?) jen atingas altan esprimivon, jen impresas strange, kio samtempe troveblas en refreno de Akcidentoj:

Miaj du grandaj fu! desapoentoj,
Kvazaŭ ne forgesindaj incidentoj
Unua estis ŝial, dua estis lial
Ambaŭ akcidentoj
Suferon, senesperon, sed vere ĉi vesperon
Mi revas pri l' momentoj

Tiu tendenco al eksperimentoj kaj neologisma kreado ne ŝajnas ĉiam konveni: ĝi ja estis ekspluatita ĝis hipertrofio, kiel videblas ankaŭ en la titolo Kontra krusadanto („kontraŭkrucmilitisto”, laŭ la tekstokajera glosareto). Ĉiuokaze, la lingvaĵo estas pli milda ol antaŭe, eĉ se la muziko estas pli roka.

La voĉo de la kapulo kaj komponisto de la bando, Patrik Austin, aŭdiĝas kun belsona firmeco. Jen ĝi pli teneras, kiel en la duone akustika Solaj paroj, bela kanzono pri fremdiĝo, jen ĝi pli agresemas, kiel en Ĉinokta sento. Eble nur iom malkontentigos postulemajn orelojn la ofta akcentado de la lastaj silaboj.

Starante inter la kontesta kaj kritika impeto de Lingvo intermonda kaj pli lirikaj tekstoj, ne ĉiuj kanzonoj tamen sonas konvinke. En tiu senco, la engaĝiĝo de Junaj idealistoj aspektas iom naive kaj ŝablone:
Ni bezonas junajn idealistojn
Kiuj donu fajreron al popoloj

Fine, la tuto impresas ege pozitive. Ree bela sono nepre ĝuinda. Ni pretis por la reveno de Dolchamar!

Reinaldo Marcelo Ferreira

Homaro, sciu: x-skribo ne plu modas, ĉar vica revolucia evangelio de Sankta Patriko (kun flamaj finnaj apostoloj) proklamas turnon al la h-sistemo Fundamenta (konstantaj vizitantoj de l' ttt-ejo de Nikolao Griŝin ironie grimacetu)!!

Konscie romantikigante la lingvon amputitan de publikaj forumoj, virtualaj babilejoj kaj spamaj dissendolistoj, Dolchamar tamen anstataŭ celita originaleco fakte pagas oron por vitraj kolaĵoj (temas pri barbaraj korpornamaĵoj, sed ne pri la arto glubilda, kiel provas “neologismi” tiuj interretaj rebeluloj), ja kvankam malbenitaj supersignoj ne ĉiam sukcese tajpatas per komputilaj klavaroj, vere nur danke al la “senutilaj” ĉapeloj Esperanto ekposedis sian propran vizaĝon, facile rekoneblan, kaj distingiĝis el griza amaso da interlingvistikaj kadavroj, kien renversas nin “krejzaj” reformemuloj.

Ne mirigas do, ke ankaŭ ilies muziko similas milojn da samtipaj kolektivoj “alternativaj” blinde kopii usonan universitatan rokon (la titolo Kr3yza festema injo eĉ pure Nirvaneskas). Tamen ja diable bonege ludas (mi eĉ dirus, ke ilia nivelo superas multajn profesiajn bandojn samstilajn)!!

Ne malpli profesie agis la produktisto, uzinte aprobitan skemon: unu-du ŝlagroj komence (Junaj idealistoj — vera himno del' nova esperantista generacio, en Elektronika kompilo iom similanta Depeche Mode, ĉi-foje refarita sub stilo de U2, kaj mirinde belega Himno de Esperhe), la resto del' albumo plenigitas per same energiaj, melodiaj, mezrapidaj dancaĵoj, sed similaj kvazaŭ ĝemeloj, jam sufiĉe ektedantaj ekde mezo del' disko.

La liriko kreitas per ege simpla lingvo, bone komprenebla al komencantoj, la temoj ŝajnas banali, sed oni certe kaŝis profundan esoteran sencon, kiun ĉiu malkovru memstare. Sed tiu junulara “malkonvencia” ĵargono kun iksoj por `ks', forigo de apostrofoj kaj kriplaj krokodilaĵoj kiaj “je” (eĉ “jea”) en signifo “jes” (de la angla “yeah”) ja abomenindas. Krome Patrik metas akcentojn kiel oportunas ĝuste por li, sed ne kiel testamentis avo Ludoviko. Jen, jen, laboro por Zorhof!!

Malgraŭ ĉio tiuj pop-teroristoj kreis pli ol sukcesan komercan produkton, sed pozitivan ideologion por verdaj fanatikuloj de la 21a jarcento!! Nepre klasikos…

Glebo Malcev