|
Ne eblas aplaŭdi unumane
|
|
Eblas aplaŭdi dumane |  2021, №1 (307) |
En ĉi tiu verko Sten Johansson donas parolon al “enmigranto de la dua generacio”, do al iu, kies gepatroj naskiĝis en alia lando, sed kiu mem kreskis en la dua lando. Mehdi estas irandevena studento. Li aspektas “fremde” por multaj svedoj, sed li mem sentas sin svedo.
Laŭ la plej nova ideo de iuj maldekstremaj universitatanaj loĝantoj de ebenturoj, estas grava peko de kultura alpropriiĝo, se iu parolas kun alia voĉo ol sia propra. Laŭ ili Sten nur havus la rajton paroli propravoĉe, do kiel blanka, maljuna, aliseksema viro. Tiu teorio estas kompleta idiotaĵo. Kompreneble kompetenta verkisto rajtas doni sian voĉon al kiu ajn, kaj Sten faras tion konvinke. Mehdi, do la protagonisto de tiu romano, priskribas siajn spertojn en la sveda socio, kiel skaniano kun sia tipa akĉento en la sveda ĉefurbo. Per liaj okuloj alilanda leganto kvazaŭ ricevas enkondukon al variaj aspektoj de la sveda socio. Okazas tio, ke oftas en romanoj: Mehdi enamiĝas en Frida. Ŝi estas knabino de la nordo de Svedio. Tiu “nordlando” estas por svedoj “de la sudo” iu fora pejzaĝo. Frida kaj Mehdi translokiĝas norden, kaj tie Mehdi esploras novan kulturan terenon, ekzemple, la fifamajn svedajn haringojn:
“Kio do?” diris Anita surprizite. “Ĉu vi kunportis propran lakton? Tio ja ne necesus. Ni havas lakton, kompreneble, se iu preferas tion.”
“Estas acidlakto, ŝajne”, konstatis Niklas, flarante super la kruĉo.
Mi ne komprenis, kiel li povis identigi alian odoron ol tiun de la fermentintaj haringoj, kiu peze ŝvebis super ni ĉiuj.
“Estas dugh”, mi klarigis. “Bonvolu preni, se vi ŝatus gustumi. Kirlita jogurto kaj glacia akvo kun iom da salo kaj pistitaj folioj de mento.”
Ĉiuj resaltis dorsen kvazaŭ de veneno, krom Anita, kiu efektive verŝis al si iomete kaj gustumis ĝin.
“Freŝe”, ŝi poste diris. “Mi pensas ke mi gustumis ion similan antaŭ kelkaj jaroj, kiam mi feriis en Turkio kun amikino.”
Sed nun ja temis pri la haringoj. Heidi montris al mi kiel filei haringojn kaj meti ilin sur pecon da hordea folio-pano kun tranĉaĵoj da terpomo kaj cepo.
“Depende de persona gusto eblas aldoni ankaŭ maturan fromaĝon aŭ ion alian”, ŝi aldonis. “Poste metu duan panfolion supre kaj ekmanĝu ĉion kiel sandviĉegon.”
Dume la viroj verŝis brandon kaj bieron kaj komencis tosti. Mi mordis pecon de la sandviĉo, maĉis kaj glutis. Iom sala, iom acida, sufiĉe fiŝa, sed ne malagrabla.
“Tute en ordo”, mi konstatis, prenis ankoraŭ maĉaĵon kaj poste trinkis mian jogurtakvon.
Sten priskribas ankaŭ en ĉi tiu romano ĉiutagajn okazintaĵojn. Per eksteraj eventoj ni sciiĝas, ke la jaroj pasas. Iam estas olimpiaj ludoj, kaj ni komprenas, ke jam pasis ses jaroj ekde la komenco de la romano (kiam Merkel instaliĝis kiel kancelierino). Post la naskiĝo de la unua bebo ili havas siajn proprajn memortagojn. Ilia vivo estas plena de etaj eventoj, jen kvereleto, jen urĝas iu riparo de la domo, kaj foje okazas miskomprenoj, kaj iam Mehdi faras iun stultan mispaŝon. Legi pri ilia vivo estis neniam enue.
Mi ĝue sekvis la ĉiutagan vivon de Mehdi kaj liaj familianoj, kaj la renkonton kun aŭtentikaj personoj. Estas plezura legaĵo en ĉiutaga Esperanto, taŭga por oftaj kaj maloftaj legantoj.
Wolfgang Kirschstein
Ne eblas aplaŭdi unumane | Publikigita ĉe La Lampiro, 163, 2020:3 |
