Een eeuwenoude idee verwezenlijkt

1. a) Een idee is een gedachte, een denkbeeld dat men wil verwerkelijken, een plan dat men tracht te realiseren. Een idee is iets, dat autonoom aanwezig is in het menselijk bewustzijn. Primair uit ze zich dikwijls in een verhaal, een mythe, een droom. Lange tijd, zelfs gedurende eeuwen, leeft ze, maar neemt ze voor de mens geen praktische, bruikbare vorm aan, daar deze is gebonden aan psychologische en externe fysische werkelijkheden en remmingen. Het volstaat niet te zeggen: "Ik heb een idee", opdat ze ook werkelijkheid zou zijn.

b) De mens, in zijn strijd met de natuur om te overleven, werd zich alras bewust van zijn beperkingen en heeft vanaf het begin wegen gezocht om deze te doorbreken. Hij was in staat om met een steen te gooien, maar niet zo ver als hij wenste; langzamerhand ontstond de idee zijn natuurlijke armen te verbeteren, te versterken en hij vond de katapult uit, later pijl en boog, en na eeuwen verschillende schiettuigen.

Met de benen kon de mens slechts beperkte afstanden afleggen, maar de idee ontstond om de beperktheid van zijn lichaam te doorbreken; eeuwenlang pijnigde hij zijn hersens om die idee te verwezenlijken en zo ontstond zeer geleidelijk de fiets, de auto, het vliegtuig.

De menselijke geest kan niet alle indrukken van buiten uit opnemen; de computer vermeerderde bijna grenzeloos deze natuurlijke, maar beperkte bekwaamheid. En zo, doorheen duizenden jaren, doorbrak de mens langzaam, geduldig de beperktheid van zijn zintuigen, zijn ledematen en tenslotte zijn geest. Dat gedurig zoeken houdt niet op, zal nooit ophouden...

Eén basisgegeven: DE TIJD! Na haar ontstaan vereist een idee slechts tijd, veel tijd om te rijpen in het bewustzijn van de mens, om daarna zich te verwezenlijken en zijn intrede te doen in de alledaagse werkelijkheid van het menselijk leven.

2. a) Zoals de mens eeuwenlang de meest verscheidene wegen zocht om zijn natuurlijke fysische beperktheid te doorbreken, zo zocht hij door al die eeuwen heen middelen om de begrensdheid te verleggen van zijn mogelijkheid om te communiceren met mensen van andere volkeren en van andere rassen.

b) "De idee van een universele taal was één van de vroegste ideeën die de mensheid in de geschiedenis bezighield. Zij is een zeer natuurlijk feit.

In zijn omgang met anderstalige volkeren zag de mens in dat taalverschil een onoverwinnelijke hinderpaal. Zelfs de mens uit de grijze oertijd moet het nut van een algemene, gemeenschappelijke taal aangevoeld hebben, een taal die iedere mens zou kunnen verstaan en gebruiken. Niet begrijpend hoe het kon bestaan, dat de zichtbaar gelijkaardige leden van de menselijke familie ongelijke talen spraken, die het elkaar begrijpen in de weg stonden, kon de mens uit de oudheid dit slechts verklaren als een straf door God over de mensheid gezonden. Maar welke misdaad kon een dergelijke wrede straf over haar afroepen?

Die idee, levend bij de oude en wellicht reeds bij de oervolkeren, nam de vorm aan van een mooie levende legende over de "Toren van Babel" en de "verwarring der talen"."

(E. Drezen: Historio de la mondlingvo (4de uitgave, bewerkt door Kuznecov) Uitg.: Progreso, Moskou 1991, p.70).

3. a) Om te bewijzen dat de idee van een gemeenschappelijke taal werkelijk oud is, vermelden we dat er historische aantekeningen bestaan uit de 2de eeuw van onze jaartelling over de Romeinse filosoof en geneeskundige Claudius Galenus (geboren in 131), die een systeem van tekens samenstelde voor een nauwkeurige communicatie van verscheidene ideeën. (Dreezen p.71)

De idee van een gemeenschappelijke hulptaal verdween nooit en de meest befaamde filosofen hielden er zich actief mee bezig. De Franse filosoof René Descartes "in zijn brief van 20 december 1629, gericht aan de abt Mersenne en in antwoord op een vraag betreffende de universele kunstmatige taal, bevestigde de veronderstelde mogelijkheid dergelijke taal te creëren en schetste zelfs een algemeen schema..." "Die taal zou slechts één soort vervoeging, verbuiging en woordconstructie hebben. Zij zou helemaal geen onvolledige en onregelmatige vormen kennen, die ontstaan omwille van onze gewoonte om te verminken. De verandering in de werkwoorden en de woordvorming zou moeten ontstaan door affixen, die aan het begin of het einde van de stamwoorden worden toegevoegd. Deze affixen bevinden zich in de algemene woordenschat. Zelfs eenvoudige geesten zouden na zes maanden, met het gebruik van dit woordenboek, ongehinderd dergelijke taal beheersen."

Die ideeën van Descartes formuleren op schitterende wijze de principes die Zamenhof ruim tweehonderd vijftig jaar later toepaste om zijn Internationale Taal te creëren." (Drezen, p. 73)

Onder andere befaamde filosofen uit de geschiedenis die piekerden en werkten over de idee van een internationale taal, zonder daarbij echter iets concreets te verwezenlijken, citeren we de Duitster Leibnitz, de Slovaak Komensky (Comenius) en de Fransman Voltaire. Deze laatste schreef o.a.: "De verscheidenheid van de talen is één van de grootste kwalen van het leven." (Drezen, p.97)

b) Vanaf de 18de eeuw vond de idee van een internationale kunsttaal meer en meer aanhangers en ze rijpte zodanig, dat verschillende concrete projecten werkelijkheid werden, vooral dan in de 19de eeuw. Het bekendste is ongetwijfeld Volapük, ontworpen door de Duitse prelaat Schleyer. De taal oogstte een groots succes, maar door verschillende oorzaken verdween ze volledig na iets meer dan twintig jaar.

c) In 1887 verscheen dan de Internationale Taal van de Poolse oogarts L. L. Zamenhof, bekend onder het pseudoniem van de auteur, Esperanto (d.w.z. hij die hoopt). Esperanto bereikte al spoedig successen, die vele malen groter waren dan de vroegere successen van Volapük. Na Esperanto verschenen er veel andere projecten, zoals Ido, Novial, Glossa, Interlingua e.a. In totaal telt men honderden taalprojecten, maar alleen Esperanto evolueerde van een project naar de volledig functionerende cultuurtaal van een steeds ruimere en krachtiger supranationale gemeenschap. De eeuwenoude idee van een supranationale, neutrale taal vond uiteindelijk een adequate vorm.

Laatste aanpassing van deze bladzijde: 09-05-2020