Na één Euromunt, één Eurotaal

Als we blijven werken met alle talen van de lidstaten komen we volgens Rik Monard niet bij Europa, maar bij de toren van Babel terecht

Met de uitbreiding van de Europese Unie wordt de keuze van één Europese voertaal dringend. Doorgaan met alle talen van alle lidstaten is niet doenbaar. Het zou het functioneren van de Europese instellingen evenzeer in verwarring brengen als destijds het bouwen van de toren van Babel.

Men kan stellen dat het invoeren van een eenheidstaal even belangrijk is als het aanvaarden van een eenheidsmunt. De introductie van één Eurotaal en één Euromunt zal in Europa het negentiende-eeuwse staatsnationalisme buiten spel zetten, dat in het verleden zoveel onheil gebracht heeft over ons oud continent.

Maar welke Eurotaal? Geert Lernout schrijft: "Het Engels wil niet een wereldtaal zijn, dat is het al" (De Standaard 17 juli 1997). Engels lijkt inderdaad de voor de hand liggende keuze, althans op het eerste gezicht.

Dat vond ik zelf ook, en ik vermoed dat de meeste Europeanen, die voor het eerst met dit probleem geconfronteerd worden, op dezelfde manier zullen reageren. Maar is het wel de beste keuze?

Dit probleem is te belangrijk om het over te laten aan "dagjespolitiek" of zelfs aan onze"staatslieden", die meestal - helaas! - gevangen zitten, soms met al hun hebben en houden, in verouderde structuren. Hier is een zo breed mogelijk en vooral grondig democratisch overleg geboden, gepaard met de nodige volksvoorlichting; hier is een idealistische benadering aangewezen.

Ga niet steigeren, beste lezer, en mijn betoog als dagdromerij van tafel vegen. "Les idées mènent le monde". Ik vraag me af of we niet moeten opteren voor een supranationale taal: dit lijkt mij eerlijker, rechtvaardiger en eenvoudiger, voor iedereen. Nu reeds wordt er geklaagd over de verloedering van de eigen taal door het oppermachtige Engels. Met een voor internationaal verkeer uitgedachte werktaal zal dit allicht niet zo het geval zijn.

Moeten wij niet ernstig overwegen te opteren voor het Esperanto, dat logisch opgebouwd is uit onder andere Germaanse, Latijnse en Slavische elementen, bewezen heeft een vlot leerbare taal te zijn en een prima werkinstrument voor internationale contacten?

Dat het Esperanto vooralsnog de grote doorbraak niet gekend heeft, is te wijten aan het taalimperialisme van de grotere talen, een nasleep van het eerder vermeld, maar in het Europa van de toekomst niet meer relevant staatsnationalisme.

Een bijkomend voordeel is dat de invoering van de Eurotaal een einde zal maken aan lokale taalstrubbelingen in grensgebieden. Niet dat de Eurotaal de volkstalen van de kaart gaat vegen. Integendeel, ze zullen minder bedreigd worden dan nu het geval is in sommige wel bekende randgevallen.

De veelheid van volkstalen in Europa is een culturele rijkdom, die de wereld ons benijden mag. Laat alle Europeanen hun moedertaal koesteren en liefhebben. Laat elke volksgemeenschap op gemeentelijk en gewestelijk vlak bestuurd worden in zijn eigen taal.

Maar elke Euroburger zal, tenzij hij niet verder moet of wil dan zijn kerktoren, tweetalig zijn: zijn moedertaal en de Eurotaal. Andere twee- of meertaligheid is niet relevant; de vaderlijke Albert II-Dehaene raad van 21 juli komt zeventig jaar te laat. Vanzelfsprekend zijn taalfaciliteiten overbodig. In de 19 Brusselse gemeenten zal uiteraard de Eurotaal de bestuurstaal zijn. Maardat kan geen bezwaar zijn voor de Eurohoofdstad. "Noblesse oblige".

De politieke leiders moeten niet afkomen met compromissen: het is één Eurotaal, geen twee of drie, of hier en daar een uitzondering. Elke Europeaan, Pool of Duitser, Hongaar of Fransman, Brit of Bask, Waal of Vlaming moet zich in alle Europese organen houden aan de overeengekomen Eurotaal, of dat nu het Esperanto is - wat ik hoop - of een andere taal, als het niet anders kan.

Met zijn Euromunt en Eurotaal zal ons geliefd Europa voldoende slagkracht krijgen om het voortouw te nemen in het streven naar een mens- en natuurvriendelijkere wereld om, zo mogelijk, enigermate goed te maken al het kwaad door zoveel Europese potentaten ooit berokkend aan hun eigen bevolking en aan andere mensen en schepselen van moeder aarde.

Rik MONARD

Fragment uit De Standaard van 31 juli 1997

Laatste aanpassing van deze bladzijde: 09-05-2020