Adelfjo Musdetektivo

Musoj, kaj speciale musidoj, estas tre popularaj protagonistoj de infanaj libroj. Tamen tiu ĉi infana libreto havas nekutiman fonon: temas pri la musido Adelfjo, kiu vivis antaŭ ĉ. du mil jaroj en la antikva urbo Karnunto, proksime al la nuntempa Vieno.

Perfekta antaŭdorma legaĵo

La eta sciavida musido kaŝe eliras el la hejmo dum dormas liaj zorgemaj gepatroj kaj la pli aĝaj fratinoj, promenas, observas kaj detektivumas en la ĉirkaŭaĵo kaj esploras la romio-epokan urbon, kies mapo (kune kun la musida rondvojaĝo, markita per etaj piedsignoj) troviĝas en la libreto. Danke al sia atentemo kaj supermusa talento por dedukta rezonado li sukcesas retrovi perditaĵon kaj sentrude feliĉigi etan knabinon kaj ŝian patron.

Per nemultaj plumtuŝoj, tute sen ekspluati tradiciajn atentokaptilojn (bataladon, teatrecajn malbonulojn, katastrofojn ks), la aŭtorino sukcesas pentri simpatian, kuraĝan kaj penseman musidon kaj igi ĝian pacan mondon kredebla kaj alloga. Tio igas la libron perfekta antaŭdorma legaĵo por infanoj.

Atentokapta kaj pedagogie lerta

La aŭtorino, profesia arĥeologo, laboras ĝuste en Karnunto. Tial ŝi lerte garnas la rakonton pri la aventuro de musido-karnuntano per detaloj, evidente ĉerpitaj el ŝia rekta, persona faka sperto. Tion ŝi faras per trafaj detaloj, enplantitaj en la priskribon de la miniatura odiseado de la brava musido en maniero tute natura, sen doni la impreson, ke ŝi arbitre alkroĉas tion, kio senpere allogus infanojn (la scivoleman kaj helpeman musidon kaj la ceterajn membrojn de lia harmonia musa familio), al tio, kion la aŭtorino volas rakonti el siaj fake akiritaj scioj (kiel ofte okazas en tro enuigaj aŭ troigite edifaj infanaj libroj).

Verdire, kelkaj pedantaj detaloj pri la ĉiutaga vivo kaj kulturo de antikvaj karnuntanoj (ekzemple, la latinaj nomoj de la tiamaj realaĵoj), probable senefike traflugos tra la kapetoj de junaj legantoj, sed ĝuste ili, verŝajne, agrable distros plenkreskulojn, kiuj ne estos same ekscititaj de la infandormiga voĉlegado de ankoraŭ unu infana muslibro.

Traduko glata, sed kelkloke stumbliga

La libro havas simplan, senpretendan stilon kaj plejparte ŝpinas la rakonton per nelongaj kaj klaraj frazoj, konvenaj por infanlibro. La lingvaĵo de la traduko estas ĝenerale glata, sed, bedaŭrinde, kelkfoje stumbliga.

Mi rimarkis tridekon da malglataĵoj, kiujn pli atenta redaktado kaj provlegado devus elimini. Ekzemple, estas strange legi en la dua frazo de la teksto, ke la eta musido havas „du pli maljunajn fratinojn” (ili devus esti malpli junaj aŭ pli aĝaj); „nur” aperas en konfuza, germaneca loko en „Oni nur uzis noblajn materialojn” (p. 10); „bani” sur p.15 devus esti „bani sin”; per la misgvida formo „ban-aldonaĵoj” la tradukinto verŝajne celas tion, kion mi nomus „ban-akcesoraĵoj”, kaj spon ĝo devus esti „spon go” (p. 17); „Ĵus” sur p. 28 sendube devus esti „Tuj”. Plurloke en la teksto aperas apelacio al dioj en la formo „Ĉe Venuso, diino de la beleco, [...]”, „Ĉe Vulkano, dio de la fajro [...]!”, „Ĉe Merkuro, dio de la ŝtelistoj [...]!”, dum oni atendus la tradician " Je [dio]!".

Mi tute ne komprenas, kion povus signifi rasliloj en „pupoj, rasliloj kaj lignaj bestetoj” (p. 25): raslo, laŭ PIV, estas nenormala bruo, aŭdebla ĉe brustaŭskulto, kaj produktata de la aerpaso en la aervojoj, jen pro amasigitaj likvoj, jen pro mallarĝiĝo (raslas, ekzemple, emfizemuloj). Eble, temas pri triviala komposteraro, sed la vorto, kiu pro mistajpo iĝus „rasliloj” ne venas en mian kapon...

Ĉar plejparte ne temas pri vere seriozaj lingvaj pekoj, la risko de miskompreno estas minimuma, kaj sperta lingvano povas tuj glatigi la stumblaĵojn dumlege aŭ noti korektojn marĝene ĉe la unua lego kaj poste, dum re-legado (kiu ja nepre okazos!), reuzi ilin.

Belaspekta, alloga libreto

Laste, sed tre grave por infana libro: la kortuŝaj koloraj ilustraĵoj, lerta enpaĝigo, facile legebla kaj invita litertiparo sendube altiros atenton de infanoj en via familio aŭ ĉirkaŭaĵo kaj donos oportunan ŝancon legi al ili en Esperanto. Mi plenkore rekomendas uzi tian ŝancon!

Alexander Shlafer