|
La bildstria gvido al genetiko
|
|
La Klono de Profesoro Cho |  |
"Kial mi ne aŭskultis mian panjon kaj ne fariĝis advokato?" - demandas frustrita studento sur la paĝoj de ĉi tiu humura bildlibro, aludante al la komplekseco de genetiko. La lertaj aŭtoroj de la amuza verko tamen sukcesis transformi la taskon studi biologion al vera plezuro. La duopo Gonick (artisto fama pro sciencaj desegnaĵoj) - Wheelis (sperta aŭtoro de scienc-popularigaj tekstoj) kreis verkon ege allogan. Prof. Cho, biologo-esperantisto, kompetente elangligis la libron. La korea eldonisto Librejo Akademio certigis altkvalitan formon. Fine, la indekso kaj terminologia vortareto vere utilas. La libro do aperas samtempe amuza kaj kleriga, alloga, humura kaj bonkvalita. Se vi ne ankoraŭ komprenis la Mendelan heredadon kaj la sekretojn de la DNA-molekuloj, jen vi ĝuos ekkomprenon. Impresas la abundeco de la ilustraĵoj kun spiritaj tekstoj.
Prezenti genetikon facile al la esperantistaro ŝajnas la ĉefa celo de la verko. Sed krome la E-lingva klono de libro el prestiĝa multtema serio kreas novan ŝancon popularigi Esperanton inter sciencistoj. Montru la libron al ne-esperantista instruisto de biologio aŭ al profesora konato, kiuj pene baraktas kun sia "profesia" uzo de la angla ... La vere imitinda kaj valora verko de Gonick-Wheelis-Cho impresos ilin kaj helpos kontraŭbatali la miton ke "la angla servas bone kiel la internacia lingvo de sciencoj". Ja ni scias ke Esperanto taŭgas pli.
Prezenti genetikon facile al la esperantistaro ŝajnas la ĉefa celo de la verko. Sed krome la E-lingva klono de libro el prestiĝa multtema serio kreas novan ŝancon popularigi Esperanton inter sciencistoj. Montru la libron al ne-esperantista instruisto de biologio aŭ al profesora konato, kiuj pene baraktas kun sia "profesia" uzo de la angla ... La vere imitinda kaj valora verko de Gonick-Wheelis-Cho impresos ilin kaj helpos kontraŭbatali la miton ke "la angla servas bone kiel la internacia lingvo de sciencoj". Ja ni scias ke Esperanto taŭgas pli.
Leszek Kordylewski
La Bildstria Gvido al Genetiko |  numero 2, 1997 |
Imagu: mi estas tiom aĝa, ke mi ne memoras akrajn diskutojn inter miaj profesoroj, ĉu peras la heredajn genojn proteinoj aŭ nukleaj acidoj. Mi tiam pensis, la proteinoj; mi malpravis! Nuntempe preskaŭ ĉiu scias ke DNA estas la kerna peranto de genoj. Multajn jarojn poste, mi protestis ĉe kunprofesoro ke ne ekzistu specialisma fako pri molekula biologio. Denove mi eraris! Ĝi ne nur ekzistadas, sed ĉiun jaron pli kaj pli komplikiĝas. Malfacile estas por maljuna profesoro kia mi komprenadi ties evoluadon. Tamen, jen mirinde bona, eĉ amuza, helpilo tiucela. El ĝi mi mem lernas multon, antaŭe ne komprenitan, pri molekula genetiko.
(Kiel profesoro, mi lernis ke miaj ĉefaj taskoj estas ne transdoni informojn, cetere facile troveblajn en libroj, sed interesigi miajn studentojn pri la temoj, eĉ per amuzo. Tiel ili estas pelataj mem serĉi informojn, kaj tiel ili mem lernas.)
La libro estas verkita de Larry Gonick kaj Mark Wheelis, usonanoj de Kalifornio, kaj estas tradukita de Sung Ho Cho, koreo. Unike, la teksto estas plejparte per bildstrioj, tial tuj alloga al eĉ infanoj kaj laikuloj (same kiel al mi!). La unua duono, amuza enkonduko al genetiko, transfluas same amuze al la dua, pri molekula biologio. Nun, ridetante dum legado, mi komencas kompreni multajn aferojn antaŭe preskaŭ tute misterajn al mi.
La tradukinto, Sung Ho Cho, sukcesis bonege, kvankam la traduko ŝajnas iom angleca. Mi preferus "idaj ĉeloj" ol "filinaj ĉeloj", "disiĝos" ol "disociiĝos", "mesaĝa RNA" ol "mesaĝista RNA", "unuece" ol "en grava punkto", "hibridiĝo" ol "kruco", "scienco daŭre marŝas" ol "scienco marŝas plu" ktp. Sed tiaj aferoj estas bagatelaj. Ŝajne (sed kompreneble) la tradukinto ne komprenis iujn slangajn ŝercojn de la verkintoj. Por kompreni "perdi siajn marmoraĵojn", necesas scii, ke antaŭ multaj jaroj, ekz. dum mia knabaĝo, ni junuloj surstrate ludis per pilketoj fabrikitaj el marmoro aŭ (pli valoraj) el vitro; kaj ke, kiam viro malhavas sufiĉe da vireco oni ŝerce diras ke "ŝajne li perdis siajn marmoraĵojn" (ĉi-signife, testikojn). Tamen, eĉ sen kompreni pri tiaj esoteraj aferoj, la libro estas sendube amuzega kaj instrua.
Se vi ankoraŭ ne estas molekula biologo, nur trarigardu tiun ĉi libron, kaj mi vetas, ke ĝi altiros vian intereson kaj plu legigos vin. Se vi jam estas tia, kaj ankoraŭ ne konas la anglalingvan kaj bildstrian libron de Gonick kaj Wheelis, jen intelekta kaj amuza frandaĵo por vi.
(Kiel profesoro, mi lernis ke miaj ĉefaj taskoj estas ne transdoni informojn, cetere facile troveblajn en libroj, sed interesigi miajn studentojn pri la temoj, eĉ per amuzo. Tiel ili estas pelataj mem serĉi informojn, kaj tiel ili mem lernas.)
La libro estas verkita de Larry Gonick kaj Mark Wheelis, usonanoj de Kalifornio, kaj estas tradukita de Sung Ho Cho, koreo. Unike, la teksto estas plejparte per bildstrioj, tial tuj alloga al eĉ infanoj kaj laikuloj (same kiel al mi!). La unua duono, amuza enkonduko al genetiko, transfluas same amuze al la dua, pri molekula biologio. Nun, ridetante dum legado, mi komencas kompreni multajn aferojn antaŭe preskaŭ tute misterajn al mi.
La tradukinto, Sung Ho Cho, sukcesis bonege, kvankam la traduko ŝajnas iom angleca. Mi preferus "idaj ĉeloj" ol "filinaj ĉeloj", "disiĝos" ol "disociiĝos", "mesaĝa RNA" ol "mesaĝista RNA", "unuece" ol "en grava punkto", "hibridiĝo" ol "kruco", "scienco daŭre marŝas" ol "scienco marŝas plu" ktp. Sed tiaj aferoj estas bagatelaj. Ŝajne (sed kompreneble) la tradukinto ne komprenis iujn slangajn ŝercojn de la verkintoj. Por kompreni "perdi siajn marmoraĵojn", necesas scii, ke antaŭ multaj jaroj, ekz. dum mia knabaĝo, ni junuloj surstrate ludis per pilketoj fabrikitaj el marmoro aŭ (pli valoraj) el vitro; kaj ke, kiam viro malhavas sufiĉe da vireco oni ŝerce diras ke "ŝajne li perdis siajn marmoraĵojn" (ĉi-signife, testikojn). Tamen, eĉ sen kompreni pri tiaj esoteraj aferoj, la libro estas sendube amuzega kaj instrua.
Se vi ankoraŭ ne estas molekula biologo, nur trarigardu tiun ĉi libron, kaj mi vetas, ke ĝi altiros vian intereson kaj plu legigos vin. Se vi jam estas tia, kaj ankoraŭ ne konas la anglalingvan kaj bildstrian libron de Gonick kaj Wheelis, jen intelekta kaj amuza frandaĵo por vi.
Ralph Lewin
Kial vi fariĝas simila al viaj gepatroj, ne al la najbara laktisto? | Publikigita ĉe Eventoj, n-ro 0112, oktobro 1996 |
Ĉu vi iam volis scii unu el la sekvaj demandoj:
* kial vi fariĝas simila al viaj gepatroj, ne al la najbara laktisto?
* ĉu ankaŭ plantoj seksumas kiel animaloj?
* el kiu materialo nia korpo konsistas?
* kio estas terpomato?
* kiamaniere oni kreas provtuban infaneton?
* kion genetika inĝenierado signifas kaj kiel oni gajnas monon per ĝi?
Se jes, al vi estas forte rekomendata legi la ĵus aperintan libron "La bildstria gvido al genetiko"!
La fama bildstria libro de usonanoj Larry Gonick kaj Mark Wheelis post serio de naciaj lingvoj nun aperis ankaŭ en Esperanto en la traduko de Sung Ho Cho, profesoro pri molekula biologio en Koreio.
La temo de genoj, heredado, genmanipulado konscie aŭ subkonscie interesas ĉiujn, sed granda parto de "ordinaraj homoj" konsideras ĝin malfacile komprenebla mistikaĵo de sciencistoj. Estas tute ne tiel! La aŭtoroj pruvas, ke per lerta prezento ili estas kompreneblaj al ĉiu, eĉ sen ia alta klero.
Komencante per simplaj, daŭrigante per pli profundaj temoj, la aŭtoroj paŝo post paŝo klarigas en sciencpopulariga maniero la "mistikaĵojn" de genetiko, kaj pro la ĉarmaj desegnaĵoj, simpla komprenebla kaj intereso-streĉa teksto la libro apenaŭ flankenmetebla se iu komencis ĝin legi. (Tamen, bedaŭrinde, la libro ne respondas al al demando: "kiel amase 'produkti' konsciajn esperantistojn...)
La korea eldonejo "Librejo Akademio" meritas ĉiujn laŭdojn pro la eldono de la libro, kiu krom esti interesa legaĵo kontribuas ankaŭ al la - feliĉe lastatempe ĉiam pli ofta - faka literaturo en Esperanto.
La 216 paĝa, belaspekta, kolorkovrila libro en 15 x 22 cm formato estas mendebla kontraŭ 27 guldenoj ĉe la UEA-libroservo aŭ rekte ĉe Korea Esp.-Asocio.
* kial vi fariĝas simila al viaj gepatroj, ne al la najbara laktisto?
* ĉu ankaŭ plantoj seksumas kiel animaloj?
* el kiu materialo nia korpo konsistas?
* kio estas terpomato?
* kiamaniere oni kreas provtuban infaneton?
* kion genetika inĝenierado signifas kaj kiel oni gajnas monon per ĝi?
Se jes, al vi estas forte rekomendata legi la ĵus aperintan libron "La bildstria gvido al genetiko"!
La fama bildstria libro de usonanoj Larry Gonick kaj Mark Wheelis post serio de naciaj lingvoj nun aperis ankaŭ en Esperanto en la traduko de Sung Ho Cho, profesoro pri molekula biologio en Koreio.
La temo de genoj, heredado, genmanipulado konscie aŭ subkonscie interesas ĉiujn, sed granda parto de "ordinaraj homoj" konsideras ĝin malfacile komprenebla mistikaĵo de sciencistoj. Estas tute ne tiel! La aŭtoroj pruvas, ke per lerta prezento ili estas kompreneblaj al ĉiu, eĉ sen ia alta klero.
Komencante per simplaj, daŭrigante per pli profundaj temoj, la aŭtoroj paŝo post paŝo klarigas en sciencpopulariga maniero la "mistikaĵojn" de genetiko, kaj pro la ĉarmaj desegnaĵoj, simpla komprenebla kaj intereso-streĉa teksto la libro apenaŭ flankenmetebla se iu komencis ĝin legi. (Tamen, bedaŭrinde, la libro ne respondas al al demando: "kiel amase 'produkti' konsciajn esperantistojn...)
La korea eldonejo "Librejo Akademio" meritas ĉiujn laŭdojn pro la eldono de la libro, kiu krom esti interesa legaĵo kontribuas ankaŭ al la - feliĉe lastatempe ĉiam pli ofta - faka literaturo en Esperanto.
La 216 paĝa, belaspekta, kolorkovrila libro en 15 x 22 cm formato estas mendebla kontraŭ 27 guldenoj ĉe la UEA-libroservo aŭ rekte ĉe Korea Esp.-Asocio.