|
Invito por vojaĝo
|
|
Plia sukceso de Jacques Yvart |  2010/05, p. 20 |
La antaŭan diskon Jacques Yvart kantas Georges Brassens (Jacques diris: „Georges Brassens, mia artista baptopatro”) aperintan en 1998 mi tiel ŝatis (ne nur pro tio, ke Georges Brassens [ĵorĵ braséns] estas unu el miaj plej ŝatataj francaj kanzonistoj, sed ankaŭ pro la kantado de Jacques Yvart [ĵak ivár]), ke mi entuziasme kaptas la ŝancon recenzi la novan diskon de Yvart. Evidentiĝis, ke ankaŭ tiu ĉi, lia dua disko en Esperanto, havas kanton laŭ la muziko de Georges Brassens (La ĉevaleto) kune kun 14 aliaj kanzonoj de diversaj aŭtoroj kaj en variaj poeziaj stiloj kaj muzikaj ritmoj. „De longa tempo mi estas vojaĝanto, kaj tiu disko estas la okazo por pluvojaĝi tra la mondo. Kaj Esperanto tre taŭgas por tio.”, diras Jacques.
Kelkajn el la muzikaĵoj sur la disko Jacques Yvart ne nur plenumis (kante kaj gitar-akompane), sed ankaŭ aŭtoris (muzikon, tekston aŭ esperantigon). Mi aparte ekŝatis la sentimentalan diskotitolan baladon de Charles Baudelaire [ŝarl bodlér] (adapto de Marcelo Redoulez [redulé] laŭ traduko de Kalocsay), la plaĉe kortuŝan La am' por la am' kaj ankaŭ la ironian La korpo Eŭropa kun fajraj ritmo kaj melodio (ĉiuj tri komponitaj de Yvart).
La varieco de uzitaj muzikinstrumentoj (violono, akordiono, pian-klavaro, drumo, kontrabaso, bas-gitaro, mandolino, buzuko, citro) tute ne kaŝas la agrablan, amikecan basan voĉon de Yvart. Lia prononcado estas klara kaj internacieca. La melodioj kaj muzika aranĝo estas vere ĝuindaj kaj la tekstoj belsonaj kaj pensigaj. Mi rimarkis nur tre malmultajn lingvajn malglataĵojn: notindaj estas la ripeta uzo de kurento en la senco de (evidente neelektra) fluo en Homo kaj Maro („porte sur la kurent' al la Maro Sargasa”) kaj la misuzon de bruli kvazaŭ ĝi estus transitiva en „la vero ilin ekbrulas” en Magelanoj de l' Universo (tion mi sufiĉe ofte rimarkis ĉe franclingvanoj). La instrumento-nomo cistro sur la dorsa kovrilpaĝo verŝajne devus esti citro (la fundamenta vorto, kiun – laŭ Reta Vortaro – pluraj vortaroj uzas ankaŭ por la instrumento, kiu france nomiĝas cistre).
Kelkloke la akcentaj silaboj de vortoj trafas la neakcentajn poziciojn de la verso – konjekteble la aŭtoroj/tradukintoj ne zorgis eviti tion pro la influo de la silaba franca metriko, kiu esence ne konas vortajn akcentojn. Tio, kvankam fremda al la tradicia Esperanta metriko, plejparte ne impresis min agace kaj eĉ spicis la kantadon per aldona recitativeca karaktero.
Krom la kantoj, sur la disko troviĝas tre plaĉa „videosesio” (plejparte intervjuo kun Jacques Yvart, interalie rivelanta lian homecan sintenon kaj okulfrapan karismon), kaj ankaŭ aparta dosierujo kun karaokaj variaĵoj de ĉiuj kantoj. La diskon akompanas eleganta broŝureto kun tekstoj de ĉiuj kantoj, karikaturaj portretoj de la kunlaborantoj kaj bazaj informoj pri la disko kaj la roloj de la kontribuintoj.
Ĉiuj kantoj sur la disko sonas freŝe, sincere kaj elkore kaj estas memoreblaj, pensigaj kaj ĉarmaj. Mi gratulas Jacques Yvart kaj ĉiujn kunlaborintojn pri la nova sukceso! Resume: aŭskultinte tiun ĉi diskon plurdekon da fojoj – kaj ĉiam ĝue! – mi varme rekomendas ĝin ankaŭ al vi!
Alexander Shlafer
Vojaĝu muzike |  |
Lasu vin porti per la bela basa voĉo de Yvart; liaj propraj kanzonoj abundas en ĉi tiu albumo – En la valo de l’ rozoj, Oe, oe en la ŝipo! (Nia ŝipohordo – Bordo kontraŭ bordo – Forpuŝita ja de vent’ – Ekliberigos fratojn – Rompos galerfratojn – Heliĝos tuj Grandmaten’.), La am’ por la am’ kaj aĥ Korto Malteze, kun belega muziko, kiun vi tuj enkapigas: De Nord’ ĝis Brazil’ – En Kopenhag’ – En fidrinkej’ – De Santiag’... Sen forgesi la tre amuzan La korpo Eŭropa laŭ teksto de Florent: Jen tre simpla manier’ – por agrabla pozici’ – Maldekstran piedon sur Hispani’ – Kaj dekstran sur Itali’ – Kun la interkruro sur Franci’...
Sed Jacques Yvart ankaŭ kantas kanzonojn de aliaj: de Leonard Cohen (Birdo sur drato), de Johny Cash, de Georges Moustaki (Mia liber’), de Georges Brassens (La ĉevaleto).
La riĉa akompano – gitaro, violonoj, akordiono, citro, buzuko, klavaroj, kontrabaso, basgitaro, drumo, mandolino – neniam superas la voĉon; la prononco de Yvart estas senriproĉa kaj malofte la libreto bezonatas.
Ni ne forgesu la tekstajn adaptintojn: Rikardo Cash, Roel Haveman, Marcel Redoulez kaj mi mem por nur unu kanzono Mia liber’ de Moustaki.
Malgranda makuleto venas kun la „kroma“ kaj dekkvina kanzono La temp’ de l’ ĉerizoj, kie la akcento estas mislokita. Bedaŭrinde, ĉar Georges Lagrange modifis la, cetere sufiĉe taŭgan, adapton de Marcel Redoulez. „Kiam kantos ni pri l’ temp’ de l’ ĉerizoj“ iĝas ĉe Lagrange „Se kantos ni pri la tempo ĉeriza“; „Kiam vivos vi en temp’ de l’ ĉerizoj“ iĝas „Kaj dum estos vi en tempo ĉeriza“ kaj „Ĉiam amos mi tempon de l’ ĉerizoj“ iĝas „Sed plu amos mi la tempon ĉerizan“. Tiu versio cetere aperis en La KancerKliniko 117 de januaro 2006... do antaŭ la registrado! Des pli bedaŭrinde por kanzono verkita en 1866, sed kiun la aŭtoro dediĉis al ambulancistino de la Pariza Komunumo, kaj kiu fariĝis kvazaŭ himno de la francaj maldekstruloj...
Sed tio ne malhelpu vin ĝui la Invito por vojaĝo. Vi eble jam rimarkis, ke la poemo de Charles Beaudelaire – en adapto de Marcelo Redoulez laŭ traduko de K. Kaloĉajo – kiun muzikigis Jacques Yvart, donas la titolon al la albumo.
Ĵak Le Puil
Dankon, mi nepre kunvojaĝos |  2008. №6 (164) |
La francdevena kaj internacie renoma “franca trobadoro” Jacques Yvart, aŭ “Ĵakvo” kiel li sin nomis, estas konata en Esperantujo dum pli ol dek jaroj, post kiam aperis lie kantata kolekto de Georges Brassens. En sia 26a (kaj dua en Esperanto) albumo Ĵakvo evoluigas sian ŝatatan temon — vojaĝadon. La titolo de la albumo kaj unu el la kanzonoj kun ties teksto prenitas el la poemo de Bodlero (ruslandanoj konas kanzonon je la sama teksto en la albumo de Tuĥmanov Sur la ondo de mia memoro).
Invitite, ni kun intereso sekvas lian senhastan kaj atentigan baladan vojon tra humoroj kaj animaj travivaĵoj, envolvate de lia raŭketa forta voĉo, mema gitarludo kaj iomo da aldonaj instrumentoj ludataj de liaj amikoj.
Plejparton de la kanzonoj aŭtoras, muzike kaj tekste, li mem, krom tiuj far, ekz. Johnny Cash. Dekomence, la muzikaj aranĝoj melodie kaj harmonie, senriproĉe ĝustaj, ŝajnas tro “simplaj”, atendataj, sed iam surprize freŝaj. En stilo balada kaj iam “popa” ludatas gitaroj, piano, violonoj, buzuko, drumo kaj baso. Ofte ni aŭdas aldone lian aŭ inan voĉon. Laŭgrade, precipe kun la impreso de la kanzontekstoj, kvazaŭ pli recitataj ol kantataj, vi trovas ĉion kohera kaj prave ĝusta. Vi komprenas, kiom gravas ĉi muziko por Ĵakvo mem, kaj vi aliĝas al liaj sentoj kaj ideoj, demandoj kaj revoj — pri eterna amo, libero, la vanta mondo kun ties belegaĵoj, paco — ĉu ebla?.. Kaj Ĵakvo mem estas senfine fascina kaj korĉarma, trankvila sed ribelema kaj amikema.
La albumo estas eldonita en bela kombinaĵo flavnigra, fajne kaj senerare printita, kun ŝajne jam neeviteblaj karaokeoj kaj agrabla aldono videa.