La kapreolido Pirgo

Kun plezuro mi legis tiun ĉi malgrandan porinfanan romanon pri la bona influo, kiun milda besto kapablas havi sur la vivon de infano kaj ankaŭ sur relative grandan socian ĉirkaŭaĵon.

Tiu ĉi libro de la porinfana kroata verkistino Andelka Martić estis unuafoje publikigita kroatlingve en 1953.

Kvankam la ĉefaj herooj de la rakonto estas 5-jara knabo kaj laktosuĉanta beba kapreolido, la celata publiko de la romaneto (la potencialaj legantoj) devus esti iom pli grandaj infanoj (eble 8-10-jaraj aŭ pli). Fakte, la aŭtora voĉo estas tiu de plenkreskulo, kiu rememoras pri sia infaneco. Tial plenkreskuloj, kiuj ŝatas rememorojn pri la infaneco (kiel ekzemple mi), povas ĝui la libron.

Rid-ordeno

Mi rimarkis, ke la teksto havas oportunajn piednotojn, kiuj klarigas al la nekroata leganto kelkajn detalojn pri la kroata historio dum la dua mondmilito – la periodo, kiam okazas la eventoj de la romaneto. Sur la malantaŭa kovrilo troviĝas interesaj informoj kaj trafaj komentoj pri la aŭtorino kaj la libro. Interalie, ni povas ekscii de tie, ke tiu ĉi verko „estas premiita per ‚Rid-ordeno’ de polaj infanoj (1973), dediĉita al homoj aparte meritaj por pli serena kaj pli bela infaneco”. Laŭ la sama fonto, ni povas konkludi, ke la libro entenas multajn aŭtobiografiajn elementojn, ĉar la aŭtorino mem estis juna partizanino dum la dua mondmilito, en la kroata rezistmovado.

Fragmento

La kapreolido Pirgo, kiu estas realisma besta heroo de la romaneto, fariĝas samtempe poemeca simbolo de anima pureco kaj fidela amikeco dum malhela historia periodo de agresema malamo inter plenkreskaj homoj. Željko, la 5-jara filo de partizanaj gepatroj, kiu devas loĝi multan tempon en arbara kaŝita tendaro malproksime de la patrino, amikiĝas tute nature al Pirgo, la kelktaga kapreolido, kiu orfiĝis, kiam oni bombardis la arbaron. La unuan paŝon de tiu rilato faras la tremanta kaj nenion komprenanta bestido, kiu dum la bombardo fidas sian instinkton kaj proksimiĝas al la tremanta kaj preskaŭ nenion komprenanta homido. La priskribo de ilia renkontiĝo estas poemeca prozpeco, kiu sentigas la leganton, kiom multe valoras por la animo de la infano tia sincera kaj tutkora fido de sendefenda bestido. Jen eta emocia fragmento:

„Sed nova bombo eksplodinta malantaŭ la kapreolido tranĉis la silenton kaj revenigis nin en la realon. La kapreolido eksaltis, kvazaŭ per vipo batita, skuis la kapeton, ekgapis konfuzite, kaj tiam rapidege alhastis al mi, kuŝiĝis sur la teron kaj alpremiĝis al mi. Miaj manoj aŭtomate volviĝis ĉirkaŭ ĝia tremanta korpo.
Kiel tio okazis? Ĉu mi sonĝas? Mi sentas la varmon de la fragila korpo de la besteto. Mi sentas sub la mano la molecon de ĝiaj mallongaj haroj kaj rigardas la tremantan brilon en ĝiaj malsekaj okuloj. Subite al mi ŝajnis, ke mi ne estas la sama knabo solece forvaginta en la arbaron. Kvazaŭ la eta besto iamaniere ŝanĝus min. Kaj fakte estis tiel. Mi ne plu estis sola. Jen venis iu serĉanta mian protekton. Mi ne plu estas, kiel ĉiam ĝis nun, la plej malgranda kaj la plej malforta, sed nun mi havas iun por kiu mi zorgos kaj kiun mi protektos. Nun ankaŭ al mi estos pli facile, ĉar kiam homo pensas ne nur pri si mem, ankaŭ la timosento estas malpli granda.”

Ridet-terapio

La ĉeesto de la kapreolido en la partizana tendaro igas eĉ la plej sortobatitajn kaj malgajajn militistojn rideti kaj rekapti iom da bonhumoro. Željko sentas tion, kaj tial li havas la brilan ideon alporti sian amikon Pirgo al montara kaŝita hospitalo, por plialtigi la humoron de la vunditaj partizanoj, prizorgataj tie. La knabo kaj la kapreolido faras longan, danĝeran kaj lacigan vojaĝon, akompanante grupon da partizanoj al la hospitalo. La kuraĝo de la duopo estas rekompencita per tio, ke ĉiuj pacientoj dankeme akceptas ilin ambaŭ, faras demandojn pri ilia unua renkontiĝo en la arbaro kaj deziras karesi ilin ambaŭ. Kion Željko kaj Pirgo plensukcese plenumas, oni nomus hodiaŭ „terapio pere de rid(et)o”. La amoplenaj koroj de la duopo havas pozitivan influon sur ĉiujn homojn, kiuj ekkonas ilin.

Konklude, se vi deziras kapreolidan terapion (ridet-terapion) por vi mem aŭ/kaj por infanoj, kiujn vi amas, indas legi tiun libron kaj rekomendi ĝin al esperantistaj infanoj por legado aŭ eventuale rakonti ĝin nacilingve al ne-esperantistaj infanoj.

Luiza Carol