La Retbutiko
FEL, ĉiam io nova! Por skribi al ni
Indekso
Aktualaj kaj novaj temojĈefa FEL-indekso
Retbutiko
Eldonoj
Ekspedmanieroj
Via konto
Kiel pagi?
La IBAN-sistemo
Kreditkartoj
Adresŝanĝoj
Privilegiaj klientoj

Antigona

  • Author: Jean Anouilh
  • Translator: R. Imbert
  • Original language: franca
  • Kind: theatre
  • Availability: In stock
  • Price: €10.35
  • Year of publication: 2009
  • Description: Kvankam inspirita de la samtitola tragedio de Sofoklo, la dramo de Anouilh, verkita dum la dua mondmilito, aludas al historiaj eventoj pli proksimaj al nia tempo.
  • Pages: 67
  • Height: 210 mm
  • ISBN: 9789539697561
  • Notes: Bind
  • Review:
  • Rating: Add my rating
Retmesaĝo de novaj
FEL ĉe Facebook
FEL ĉe Twitter

Antikva dramo en moderna vesto ankoraŭ trafas


2012/06, p. 24

En bonaspekta malmola bindaĵo, presita sur glacea papero, renkontas nin dramo fare de unu el la ĉefdramistoj de la moderna epoko, reverko de dramo de unu el la ĉefdramistoj antikvagrekaj, Sofoklo. Specialista, emociplena modernigo de klasikaĵo.

Alegorio

Laŭdire, Anouilh verkis sian dramon kiel kaŝan alegorion de la nazi-franca socia situacio en la 1940aj jaroj. Sed en nia propra tempo ĝi konservas sian prezenton de nur tro familiara situacio en multaj partoj de la mondo. Mi suspektas, ke ĉiu el ni povas facile rekoni ĝin.

La temo

Mallonge la temo, laŭ la versio de Anouilh: Edipo, reĝo de Tebo, estis la patro de du filoj, Eteoklo kaj Polinico, kaj du filinoj, Ismena kaj Antigona. Post la pereo de Edipo, liaj du filoj interbatalis por atingi la reĝan postenon, kaj samtempe mortigis unu la alian. La interbatalo estis tiel furioza, ke ambaŭ korpoj dispeciĝis.

Nova reĝo, Kreono, ekpostenis. Li arbitre dekretis, ke Eteoklo estis heroo, kaj Polinico fiperfidulo. Li tial ordonis publikan funebradon pri Eteoklo kaj ties honorigan publikan enterigon. Li ordonis, ke la kadavro de Polinico restu ne-enterigita, malhonorata. Kiu eĉ sugestetus, ke Kreono misdecidis per sia dekreto, tiu tuj estos ekzekutita.

Rilate al la du knabinoj, Kreono alie opinias. Lia propra filo, Hemono, kaj Antigona estas interamantoj. Ili planas geedziĝi, kaj Antigona, kiu nun estas dudekjara, loĝas en la reĝa palaco, estante ĉies dorlotato. La reĝo Kreono plene aprobas la estontan geedziĝon, ĉar ankaŭ li opinias Antigonan tre aminda kaj infane senkulpa.

Sed sekreton gardas Antigona, ĝin konas nur ŝia fratino Ismena: Antigona intencas kaŝe enterigi la kadavron de sia frato Polinico. La tradicio postulas enterigon, por ebligi al la spirito de la mortinto pace resti en la lando de la mortintoj. Sen enterigo, tiu spirito devus vagadi senĉese sur la tero, konstante suferante kaj misagante.

Tamen la reĝo Kreono publike dekretis, ke kiu ajn provus enterigi la kadavron de Polinico, tiu estas tuj ekzekutenda. Li postenigis gardistojn ĉe la kadavro, por certigi, ke neniu eĉ provetos enterigi ĝin.

Antigona kaŝe atendas, ĝis la gardistoj dumpaŭze malatentas. Ŝi ekŝutas iom da tero sur la kadavron kaj tuj forkuras. Ĉagrenas la gardistojn trovi tion. Pro la reĝidina naturo de Antigona, ili timas ŝin mortigi. Do unu el la gardistoj kuras al la reĝo Kreono por informi lin pri tio, kio okazis. Kreono ordonas alkonduki Antigonan.

Private Kreono kaj Antigona diskutas la aferon. Kreono, kiu scias, ke la dekreto estis nur propagandaĵo por glori lin kaj lian pretendon rajti regi, elpensas metodon protekti Antigonan.

Li proponas mortigi la gardistojn, por ke ili ne diskonigu la eventon. Antigona al neniu menciu sian agon. Li ordonos forviŝi la tererojn metitajn sur la kadavron. Tiel la publiko nenion scios pri ŝia ago, kaj la normala vivo povos daŭri. Certe reĝo, kiu estigas la leĝojn, povas estigi esceptojn, ĉu ne?

Krome, Kreono sciigas al Antigona sian propran sekreton: ke li efektive ne certas kiuj el la kadavreroj estas de Eteoklo kaj kiuj de Polinico. Li tute arbitre deklaris, ke certaj kadavreroj estas de Eteoklo, ĉar ja la tuta dekreto estis nur simbolocela. Kaj ja al mortinto mem ne gravas enterigo aŭ neenterigo. Kiu mortis, tiu mortis, la ritoj neniom valoras en la realo.

Antigona rifuzas lian proponon, dukiale. Unue, enterigo senescepte necesas. Due, kaj ĉefe: akceptinte esti reĝo, li devas akcepti, ke ĉiu lia dekreto estas senescepte plenumenda. Kion dekretas reĝo, tion eĉ tiu reĝo mem ne rajtas malobei. Reĝo ne pli rajtas arbitre agi, ol rajtas ĉiu ajn ordinarulo.

Inter Antigona kaj Kreono kverelo ardiĝas. Kreono insistas, ke li ne ekzekutigos Antigonan. Antigona insistas, ke li ne povas ne ekzekutigi ŝin, kion oni propravole akceptis, tion ne licas propravole ne fari.

Senespere Kreono ordonas ekzekuti Antigonan. Kiam ekscias tion Hemono, li suicidas. Ankaŭ Ismena, la fratino de Antigona. Kaj aliaj.

Fine restas nur Kreono, kiu devas mensoge ŝajnigi al la mondo kaj al sia konsilantaro, ke la vivo plu tute normalas. Sian sorton li mem antaŭelektis.

Dramista talento

La kapablo de la dramisto, Jean Anouilh, tiel perfekte enscenigi la tuton – la tuta dramo plene kredigas sin reala – estas indiko de lia dramista talento. Kaj de la malplaĉa fakto, ke la homa karaktero restas konstante senŝanĝa, malgraŭ tio, en kiu epoko oni vivas.

Tion konstatinte, kiel mi povus rifuzi honori la dramon kaj ĝian finfinan ekaperon en nia lingvo?

Donald Broadribb

Malnova tragedio en novaj vestoj

Antigona (Antigono en la nova PIV!): "mita filino de Edipo, ĉefrolanta en tragedioj de Esĥilo, Eŭripido, Sofoklo, Racino kaj modernuloj." Post Jean Cocteau (1927) kaj Brecht, jen Jean Anouilh (1944).
Komence ĉiuj personoj estas sur la scenejo kaj "La prologanto" prezentas ilin. Jen la ĉefaj: Antigona, kiu ekstaros sola kontraŭ la mondo kaj kontraŭ Kreono, sia onklo, kiu estas la reĝo. Ŝi pensas ke ŝi mortos. Hemono, filo de Kreono, parolas kun Ismena, fratino de Antigona. Li estas la fianĉo de Antigona. La gardistoj, la ĉiam memkontentaj helpantoj de justico...
La reĝo, Kreono, ordonis ke Polinicon, fraton de Antigona, oni lasu sen tombo, kiel predon al korvoj kaj ŝakaloj. Kiu kuraĝos lin laŭdeve honori per enterigo, tiu estos senkompate mortpunita.
Tiun ukazon Antigona rifuzas kaj ŝi provas doni tombon al sia frato. Kiam la gardistoj arestas ŝin, Kreono provas silentigi ŝian agon. Sed Antigona ne cedos. Kaj la Koruso fine anoncos: "... Ĉiuj jam mortis, kiuj mortontis. Kaj tiuj, kiuj kredis je unu afero kaj tiuj, kiuj kredis la malon – eĉ tiuj, kiuj nenion kredis, kaj kiuj senkomprene estis forkaptitaj en tiun historion... Antigona estas kvietigita nun, de kiu febro, ni neniam scios. Ŝia devo estas plenumita..."
La traduko estas sufiĉe fidela kaj vigla, kun bedaŭre kelkaj rektaj eraroj, ekzemple, p. 8, dufoje la vartistino, kiu paroligas la patrinon de Antigona, diras "mi" anstataŭ "vi" (Ĉiam vi kriis kaj ĉiam vi donis al ili ovo-flavaĵojn); p. 9, kiam la vartistino diras al Antigona kaj al ŝia fratino Ismena: "Vi estas eĉ apenaŭ vestitaj. Kaj kompreneble vi ‘kontraŭ mi koleros’", anstataŭ ‘vi malvarmumos’ (france "vous allez encore me prendre mal"). Ankaŭ kiam Kreono diras al Antigona: "Ĉar mi volas ke vi sciu pri la kulisoj de tiu dramo en kiu vi ardas ludi rolon, pri la ‘kuirejo’" (p. 47). Ja "la cuisine" en la franca... kio signifas "la intrigoj"! Kaj poste ni retrovos la "kuiristo"-n anstataŭ "intriganto"-n... "Mi oferis al vi la unuan pupon" anstataŭ "donacis" (p. 37). Ĉar la tradukinto mortis kelkajn tagojn post la apero de tiu ĉi traduko, mi povas nur atentigi la eldoniston pri tiuj gravaj mistradukoj, okaze de eventuala reeldono.

Ĵak Le Puil

My rating

Stars:
FEL code Password (password forgotten)

No more than 250 characters. You can use the letter "x" for the Esperanto accents. If you made a mistake, just type the text again. The old one will be deleted automatically.