|
Ksenofobia gvidlibro al la Italoj
|
|
Fakte kaj fantazie pri la italoj |  n-ro 7-8 2007 |
Laŭ noto fine de la libro, la aŭtoro de ĉi tiu ĉarma libreto estas anglo vivanta en Italio. Ke li estas anglo oni povas jen kaj jen rimarki tra la libro: oni ja povas spuri specon de angla aroganteco en kelkaj lokoj. Mi scias, tio sonas iom ĝeneralige – ne ĉiuj angloj/britoj estas samaj. Sed ankaŭ ne ĉiuj italoj estas samaj, krom se oni akceptas la vidpunkton de Solly.
Kvankam jam en la komenco la aŭtoro atentigas la leganton ke „[l]a italoj ne estas raso, sed aro da popoloj“ (p.1), tra la tuta libro li ĝeneraligas per „la italoj“, „ĉiuj italoj“. Ni, do, devas kredi ke, kvankam la italianoj „emas pensi pri si mem ĉefe kiel romanoj, milananoj, sicilianoj aŭ florencanoj, kaj nur duavice kiel italoj“ (p.1), „[l]a italoj mem vidas sin kiel pasiajn kaj ĉarmajn“ (p.9), „[l]a italoj amas eksterlandanojn“ (p.10), „[l]a italoj estas malavara popolo“ (p.19), „[l]a italoj estas ĝentila popolo“ (p.20), „[l]a italoj pretas mortigi kaj manĝi preskaŭ ĉiun estaĵon, kiu kuras, flugas aŭ naĝas“ (p.28), „[l]a italoj estas elstare praktikaj“ (p.29), „[l]a italoj maltrankviliĝas pro objektoj, okazaĵoj, konduto kaj (precipe) homoj, kiuj laŭ ili kaŭzas, aŭ povus kaŭzi, al ili misŝancon“ (p.48), „[l]a italoj estas manĝocentra popolo“ (p.50). Tiu „la“ komence de ĉiu frazo igas la leganton pensi pri ĝeneraligo.
Multaj el tiuj ĝeneralaĵoj validas ankaŭ por aliaj landoj. Feliĉe la italoj estas tolerema kaj ĝentila popolo, kaj ne ĝeniĝos pro la ĝeneralaĵoj, kiujn brito skribis pri ili. Oni povas demandi sin kiel reagus brito al la aserto de italo ke „la britoj estas morna kaj senhumura popolo“. Tiaj ĝeneralaĵoj nur aldonas al la listo de stereotipaĵoj. Kaj tiu pri italoj estas aparte impona.
Oni tamen ne miskomprenu: la libro ne konsistas nur el tiaj [diskutindaj] ĝeneralaĵoj. Ĝi ja provizas la leganton per interesaj rimarkoj pri la „popolo en la boto“. Informoj (diskretaj) pri familio, pri obsedoj, pri kutimoj kaj tradicioj, por mencii nur kelkajn, donas pli realisman bildon pri tiu ĉarma „popolo de popoloj“.
La libreton, en senriproĉa Esperanto (kian oni atendas de prima donna), ni ŝuldas al, precipe, la tradukinto (ŝi mem brito vivanta en Italio) kaj al la 91-a UK okazinta en Italio, por kiu la libro pretiĝis kaj kie ĝi lanĉiĝis.
Ĝi estis unu el la furoraĵoj de la kongresa libroservo kaj ne senkiale: malgrandformata, facillingva, plaĉastila, la libreto estas utila gvidlibro por tiuj kiuj volas koni Italion kaj ĝian popolon „tra l’ okuloj de aliaj“. Oni povas ekscii el ĝi pri la karaktero, konduto kaj ĝentileco de italoj; po iom el la publika vivo en Italio (distrado, komerco, publikaj servoj), kaj eĉ iom (tro malmulte) pri la historio, kulturo kaj politiko de la lando. Sed, prefere mi ne tro detalu, por doni al la leganto mem la plezuron malkovri la ĉarmon kaj utilon de la libro. Tiaj libretoj, malgraŭ siaj mankoj, estas tre bonvenaj por nia vojaĝema, scivolema, aperta komunumo. Ni esperu ke la libro de Solly estas la unua en serio de tiaj „ksenofobiaj gvidlibroj“, kies devizo estas „Konu nin, ŝatu nin!“, kaj kiuj ja povas esti kuraciloj kontraŭ la ksenofobia malsano (dorskovrilo). Dankon, do, al la iniciatintoj, kaj plenan ĝuadon al la legantoj.
Ionel Oneț
Konu nin, ŝatu nin! |  2008. №2 (160) |
La prezentata libro estas la unua, (kaj ne lasta!) esperantlingva traduko el la origine anglalingva projekto The Xenophobe's Guides — ksenofobiaj gvidlibroj, kies celo estas duonŝerce-duonserioze konatigi alilandanojn kun karakteraj trajtoj kaj apartaĵoj de diversaj popoloj. Tio estas ĝia principa distingo de kutimaj gvidlibroj, kiuj ĉefe priatentas vidindaĵojn, ripozejojn kaj tipajn pladojn-drinkaĵojn.
La libro similas al pli frua ruslingva eldono. Koincidas ĉio — poŝformato, kovrilbildo, eĉ la bindaĵo estas same aĉa — kiam vi malfermos la lastan paĝon ĉiuj aliaj jam delonge estos for! Ambaŭ verŝajne prunteprenis dezajnon de sia anglalingva praulo. La titolo de ĉi recenzo estas la devizo de tiu serio.
La teksto mem estas konciza, senenua kaj informplena. Ĉiuj flankoj de socia kaj privata vivo de modernaj italoj — familia vivo kaj rilatoj kun eksterlandanoj, kutimoj kaj obstinoj, religio kaj krimo: ĉi ĉion kaj ne nur entenas tiu apenaŭ 70-paĝa libreto. En ĝi troviĝas ankaŭ multaj interesaj faktoj: kiu estas vera kazo de aĉeto de la teamo A.C. Milan fare de Silvio Berlusconi, kial italoj ne partoprenas en la Eŭrovida Kanto-Konkurso, kiom pli longaj estas italaj kondomoj ol tiuj en la cetera Eŭropo…
Interalie, jen estas vera defio por la monda esperantistaro: anstataŭ traduki el tiom kritikata kaj blasfemata angla lingvo, lanĉi propran similan serion. Ĉu ne inda tasko plenumebla por landaj kaj eĉ regionaj asocioj kaj demonstrado de deklarata internaciismo?
Resume, estas tri kialoj por tralegi la libron: se vi jam estis en Italio, tio eble helpos al vi penetri la kaŝitan sencon de certaj momentoj; se vi nur planas vojaĝon, vi certe eksentos vin pli libere en nova lando kaj evitos tiklajn situaciojn; se vi neniam vizitis la Apeninan Duoninsulon kaj neniam faros tion, vi povos dum kafoklaĉo senĝene rimarki: aĥ, tiuj italoj! Nu certe mi konas ilin!
Do, konu ilin, ŝatu ilin!