|
Infero en aŭtuno
|
|
Infero en aŭtuno | Publikigita ĉe Kajeroj el la Sudo |
Tre malfacilas paroli pri Bernard Golden sen mencii lian
"goldenan" artikol-verkemon. Oniklaĉe, en la redaktejo
de tre konata Eo-revuo multaj liaj artikoloj sidas en granda
tirkesto ĉar ili eminente taŭgas por ŝtopi blankaĵojn
de ĉiu aperonta numero. Kredu, ne kredu, mi devas tuj diri, ke
mi ĉiam legas kion ajn kun la subskribo de Bernard Golden:
malgraŭ oftaj harfendismo kaj tropedanteco oni ĉiam lernas ĉe
bona lingvo-metiisto. Aparte plaĉas liaj tradraŝoj al la t.n.
"analiza skolo", kies korifeo jam 87-jariĝis...
Foje tamen, Golden eniras la kampon de la esperanta prozo.
Ĝis nun li publikigis la rakontaron Hieraŭ, hodiaŭ, morgaŭ
kaj Bestoj kaj homoj. La rapide ellegebla romaneto Infero
en aŭtuno tre similas ambaŭ librojn stile kaj forme. Oni
same ricevas la impreson legi tradukon el anglalingva originalo
sub esperanta vesto: usonecaj tekniko, tono kaj etoso pere de
abundaj dialogoj. Ŝajnas, ke la verkisto ne ĉerpis el
esperantaj fontoj por verki rakontojn sed el sialingvaj. Kvankam
la iom plataj roluloj (ne eblus aliel en tiutipa romaneto)
parolas tre romanece kaj unutavole, la stilo tamen ĉiam tre
klaras, eble ĉar la aŭtoro ne celas beletrajn pretendojn sed
distron kaj viglan intrigon. Ĉu sukcese?
La enhavo temas pri amafero inter junulo kaj edzino, en kiu
implikiĝas ankaŭ la edzo kaj dua amanto: murdo-projektoj kaj
monaj interesoj en rapida ago-disvolviĝo kondukos al fino
tragedia. La revuo Esperanto sub la Suda Kruco (n-ro 6,
novembro-decembro 1993) skribas pri la romaneto de Golden:
"Disra novelo, facila stilo, intrigo iom surprizhava.
Literatura valoro tia, al kiu oni kutimiĝis en esperanto.
Leginda, sed ne legenda". Mi konsentas, ĝuste ĉar Golden
ne pretendas alton sed nur plaĉon. En Eŭska Kverko (n-ro
3) aperas anonceto pri Infero en aŭtuno: "ideala
kiel postkursa legaĵo". Tute trafe kaj juste.
Nur du finaj rimarkoj: 1) la simplega kovrilo ne tro instigas
al legado; 2) la libro-finaj glosoj tre bonas kaj precizas.
Nehazarde, Golden sekvas sian propran rekomendon kiel akademia
sekciestro pri la venonta PIV-ido.
Ne malfermu! |
Bernard Golden plej konatas en Esperantio kiel verkanto de detalriĉaj, galaj kaj unuokulaj artikoloj pri temoj lingvaj kaj aliaj. Li tamen plurfoje aktivis ankaŭ en la beletra kampo, ricevis multajn premiojn en la Belartaj Konkursoj kaj eldonis novelojn, el kiuj kelkaj estas legindaj. Tio tamen ne direblas pri Infero en Aŭtuno. Se ekzistus konkurso Malbelarta, ĝi certe donus al ĉi kajereto la premion "Nova Tedanto". La subtitolo "romaneto" pri ĉi tiuj 35 paĝoj da teksto ŝajnus akra ironio, se ne temus pri Bernard Golden, ĉe kiu memironio ne imageblas. Mizera intrigo kretena, peza kaj senviva disvolvo de eventoj, rekordo pri malpsikologio, plena konfuzo pri perspektivoj, teda stilo plumpa. La sola malplendo estas, ke mankas lingvaj eraroj, se ne konsideri la bizaran parencan rilaton "Li estas kuzino de mia edzo" (p. 32).
Evidente la eldonisto konsentis kun mia prijuĝo, ĉar li donis al ĉi rubaĵo tute konvenan formon. Jen teksto malbele tajpita, mise senmarĝene enpaĝigita, ekstreme fuŝe kaj malklare kopiita sur malglata papero, oblikve vinktita, sen kovrilo kaj - kiel kremo sur la kuko - kun rando ne ebentranĉita, tiel ke ne eblas foliumi la kajeraĉon. Supozeble la eldonisto volis laŭeble protekti nin kontraŭ la enhavo, malhelpante foliumadon kaj legadon. Dankon pro tiu bona intenco, Debrecena Bulteno! Mankas nur la averta surskribo: Ne malfermu!