Enkonduko en budhismon. Yamaguti Sin’iti. JBLE. Nagoya. 2002. 112p. 21cm. ISBN 4 901 651 00 5.
Kelkaj faktoj pri la budhismo. Gunnar Gällmo. Religio. ESE. Stockholm: ESE. 2002. 77p. 21 cm. ISBN 9185288276.
Aperis du libroj pri budhismo. Ambaŭ estas verkitaj de budhanoj, kiuj en siaj libroj priskribas sian religion nek ĉefe propagandcele, nek teorie kaj science, sed de interne kaj kun engaĝiĝo. Ambaŭ libroj estas legindaj kaj por studantoj pri religio, kaj por personoj, kiuj havas ĝeneralan intereson pri religioj, dezirantaj lerni pli pri budhismo, kaj — kiel kristano mi povas nur supozi — por kredantaj budhanoj kiuj volas pliprofundiĝi en sia religio. Ambaŭ libroj dividiĝas en tri ĉapitroj, el kiuj la unua pritraktas Budhon (Ŝakja-munion) kaj lian vivon. Ambaŭ libroj finiĝas per glosaro. Neniu el la libroj temas pri diversaj skoloj budhismaj, pri ĝenerale popola budhismo aŭ pri budhismaj temploj kaj bildoj. Cetere la libroj estas tre malsamaj.
En Enkonduko en Budhismon, Yamaguti Sin’iti, mem ŝin-budhano, en sia dua ĉapitro en la bele presita libro traktas la fundamentajn ideojn de budhismo: laŭkondiĉa estiĝo, ateismo, malkonstanteco de fenomenoj, ĉio estas suferiga, malaprobo de atmano kaj metempsikozo, kontraŭ metafiziko, nirvano, ŝunjato, meza vojo kaj amo. Sub la rubriko heterodokso en budhismo, la verkinto traktas skolojn, kiujn li kontraŭas, ekz.: esoterismo kaj sinkretismo. En la lasta ĉapitro pri praktikoj por budhistoj, aparte interesa estas la parto pri “budhismo kaj socio”, kie la verkinto komparas la liberigan teologion kristanisman de la 1970-aj jaroj kun kelkaj tendencoj en moderna budhismo. En apendico legeblas multaj sanktaj frazoj.
Gunnar Gällmo, mem teravadano — theravadano laŭ la ortografio de Gällmo — en sia kelkaj faktoj pri la budhismo en la dua ĉapitro en la iom simple vinktita libro pritraktas la instruon budhisman (Dharmon). En sia tria ĉapitro li priskribas la instruataron (Sanghon), traktante la historion de hudhanoj ekde la komenco ĝis nun. Asoko kaj Olcott estis gravaj por disvastigi budhismon en Azio kaj en Eŭropo. Apartan atenton ricevas la budhismo dum la lastaj cent kelk jaroj. Gällmo multe interesiĝas pri terminoj budhanaj, kaj ne malofte diskutas ilin kaj proponas ne-PIV-ajn formojn.
Aparte interesa estas la sinteno al kristanismo de la verkintoj. Yamaguti inklinas atenti la similecojn inter budhismo kaj kristanismo; Gällmo inklinas atenti la malsimilecojn.
Esperanto riĉiĝis per du novaj legindaj libroj.
Tio estas la libro kiun mi legis, verkitan de Gunnar Gallmo, el Svedujo. Li estas ankaŭ tradukisto eĉ konas la palian lingvon. Krome li mem estas Budhano kaj povas komenti al ni el Eŭropo-nekonataĵojn.
En nuna Mondo la Budhismo estas grava religio en Azio sed ne nur tie ĉar nun vi povas trovi ĝin en ĉiu lando. Li priskribas la instruantojn, la instruojn kaj la instruatarojn.
Mi citas la kvin ekzercregulojn kiuj celas pli bonan kapablon: 1. ne mortigi aŭ lezi, 2. ne akapari nedonitaĵojn, 3. ne senplezure misagi. 4. ne mensogi. 5. ne ebriigi sin.
Estas akcentite: tiuj ne estas ordonoj nur reguloj kiujn ĉiu individuo aparte povas praktiki,ekzerci kaj akcepti. Laŭ mi tute akcepteblaj reguloj al ĉiu homo.
Ekster Azio Gunnar priskribas ankaŭ la landojn kie nun estas pli seriozaj Buhismaj organizaĵoj, kaj kiel kaj kiam tio komenciĝis Li ofte kritikas la fuŝojn en PIV rilate al la terminoj de budhismo. Sed helpas lia glosaro fine de la libro, tiel evititaj estas la miskromprenoj.
Kvankam mi estas ateisto min interesas la diversaj religioj, iliaj teorioj kaj filozofiaj starpunktoj. La libro tre klare prikribas ĉion rilate al Budhismo.