|
Ne nur legendoj, ne nur pri SEJM
|
|
Libro leg-enda pri tempo legend-a |  |
Unu post la alia aperis du sufiĉe diversaj eldonoj de la libro de Mikaelo Bronŝtejn Legendoj pri SEJM (tiu Mikaelo, kiu furoris dum la telaviva Universala Kongreso per du aŭtoraj koncertoj, prelego kaj senvorta aktorado en teatraĵo). La aŭtoro uzis sian verkistan talenton por jen nostalgie, jen humure rakonti diversajn epizodojn pri la legendeca SEJM (Sovetia Esperantista Junulara Movado), kiu en la post-stalina periodo fariĝis alloga centro por miloj da junaj (kaj ne nur junaj) homoj.
En la jaro 1999 la iam juna Mikaelo iĝis 50-jarulo, kaj la eldonejo „Impeto” petis Vladimir Samodaj, kunfondinton de SEJM kaj la aŭtoron de ĝia nomo, verki libron donace al Mikaelo. Vladimir Samodaj verkis pri la sama temo, sed malsame, iom pli sistemece, jen aldonante multajn novajn epizodojn, jen iom polemikante.
Parolante pri la Esperanto-mondo, la aŭtoro ne limigas sin je SEJM, sed rakontas ankaŭ pri la altruda "patronado" (fakte kontrolado kaj premado) de la movado fare de burokratecaj kaj sekurecaj organoj en Sovet-Unio en la 60aj-80aj jaroj. Tiele oni fakte ekscias, kio longe estis ŝtataj sekretoj. Unuafoje aperas la absolute sekretaj dokumentoj de Centra Komitato de Komunista Partio de Sovet-Unio pri la esperanta movado, akceptitaj en la jaro 1978. Tio estas vere legenda! Kvar ĉapitroj rakontas pri la elstaraj esperantistoj kaj ĉarmaj homoj, pliaĝaj amikoj de la aŭtoro (kiujn ankaŭ mi bone konis), Aleksej Verŝinin, Nikolaj Blaĵkov (ĉu vi scias pri lia busto de Zamenhof, troviĝanta en la urbocentro de Odeso?), Sergej Rublov (jes, tiu elstara tradukinto de fabloj de Ivan Krilov - sed ne nur!), Konstantin Gusev (majstro de poezia verkado kaj tradukado).
Speciale interesaj estas la ĉapitroj pri la aŭtoro kiel redaktoro de multaj esperantaj eldonaĵoj kaj partopreninto de Universalaj Kongresoj de Esperanto. La libro parolas ankaŭ pri la ekstermovada vivo de la aŭtoro-tradukisto en pluraj arabaj landoj, redaktoro de la araba versio de la populara gazeto Moskvaj novaĵoj (ĉu vi memoras esperantajn suplementojn al tiu gazeto? Ilin redaktis kaj preparis Vladimir Samodaj). Tra la tuta libro dise aperas belaj lirikaj (ne politikaj kaj ne movadaj!) poemoj de Vladimir Samodaj: li ja estas ankaŭ bona poeto, verkanta en klara (zamenhofeca) stilo (vidu, por ekzemplo, liajn versaĵojn en Esperanta antologio kaj Vojaĝo en Esperanto-lando). Jen pecetoj el lia nova poemo Aŭtuno venis:
Aŭtuno venis. Jam la sesdek tria... Vegetas mi, nek sobra, nek ebria, Ĉar sobri mankas la kialo, Ebrii - mankas la dezir'. Zigzagas plue mia viv-realo... Ĉu longe daŭros ĝia kurba ir'? .................................. Plu vivas mi, pro lac' duonebria... Aŭtuno venis. Nur la sesdek tria...
Ricevinte la libron, mi tuj tralegis ĝin unuspire dum kvar horoj. La saman plezuron mi deziras al ĉiuj.
Boris Kolker
Ne nur legendoj, ne nur pri SEJM / Not Just Legends, Not Just About SEJM |
|
Samodaj verkis ĉi tiun libron kiel omaĝon okaze de la 50-jariĝo de Mikaelo BRONŜTEJN, kiu siatempe verkis la libron Legendoj pri SEJM, kies recenzon vi trovos ĉi tie. |
Samodai wrote this book as a homage for the 50th birthday of Mikhail Bronshtein, who once wrote the book Legends of SEJM, whose review you will find here. |
|
Temas grandparte pri persona memuaro ligita kun la rekreskado de la Esperanto-movado en Sovetio post la "rehabilito" fare de Ĥruŝĉov fine de la 50-aj jaroj. Samodaj komencas diskutante sian junaĝon en Odeson, kie en 1958 li eklernis Esperanton sub instruado de Aleksej Iljiĉ VERŜININ. Li poste dediĉas specialajn partojn al triopo da odesaj esperantistoj tre gravaj en la antaŭa kaj tiutempa movado Verŝinin mem; Nikolaj BLAĴKOV, la skulptisto (kies enkondukan paĝon ilustras fotaĵo de la konata busto de Zamenhof); kaj, kompreneble, la literatura tradukisto Sergej RUBLOV (kies tradukoj de la Fabloj de Krilov fariĝis parto de la Serio Oriento-Okcidento). |
This is largely a personal memoir linked with the regrowth of the Esperanto movement in the USSR after its "rehabilitation" by Khrushchev at the end of the fifties. Samodai begins by discussing his own boyhood in Odessa, where in 1958 he took up the study of Esperanto under the teaching of Aleksei Ilyich Vershinin. He later dedicates special parts to a trio of Odessa Esperantists who were very important in the former and contemporary Esperanto movements Vershinin himself; Nikolai Blazhkov, the sculptor (whose introductory page is illustrated by a photo of his well-known bust of Zamenhof); and, of course, the literary translator Sergei Rublov (whose translations of Krilov's Fables became a part of the East-West Series). |
|
Post mallonga moskva interludo (Samodaj studis en la tiea universitato, kaj iomete priskribas la situacion de Esperanto en Moskvo dum la fruaj sesdekaj jaroj), ni venas al tre interesa parto, kiu fakte neniel rilatas kun la Esperanto-movado laborvojaĝo de la nova arabisto Samodaj al Alĝerio kaj Jemeno -- ĉefe temas pri du epizodoj el tiuj vojaĝoj priskribo de bela tago en Alĝero, kaj priskribo de aŭtovojaĝo tra sovaĝa Jemeno. |
After a short interlude in Moscow (Samodai was a student at the university there, and gives a short description of the situation of Esperanto in Moscow during the early sixties), we come to a very interesting part, which in fact has no relation to the Esperanto movement the new Arabist Samodai's journey, as part of his work, to Algeria and Yemen -- this is mainly two episodes from those travels a description of a beautiful day in Algeria, and a description of a car trip through wild Yemen. |
|
Mallonga estas la prezento de la naskiĝo de SEJM (Sovetia Esperantista Junulara Movado), kiu prezentas plurajn atestojn pri tiu okazo, verŝajne en 1965. La komencon ornamas bela fotaĵo kiu ligas vizaĝojn kun kelkaj konataj nomoj; tamen, mi supozas, ke la Kolker, Skupas, Perevertajlo, Samodaj, Jaskov kaj Gonĉarov de 2001 iom malsimilas la (relative) junajn homojn en tiu fotaĵo el SEJT en 1975 aŭ 1976. |
The presentation of the birth of SEJM (Soviet Esperantist Youth Movement) is short; it introduces several witnessings about that event, apparently in 1965. The beginning is adorned with a beautiful photo which links faces with several well-known names; but I suppose that the Kolker, Skupas, Perevertajlo, Samodaj, Yaskov and Goncharov of 2001 look a bit different from the (relatively) young men in that photo from a Soviet Esperantist Youth Campout in 1975 or 1976. |
|
"La teatra aventuro" prezentas al ni la sukcesan entreprenon de Samodaj, konvinki universitatan teatran grupon prezenti teatraĵon ("Cimo") en Esperanto, kaj la rezultojn de tio -- inkluzive vojaĝon al IJK en Hungario (kie oni petis ioman alĝustigon de la prononco -- verŝajne la frazo "sed kokaĵon manĝi sola estas pli ĝue" kaŭzis problemojn, kiam oni rusmaniere iom mutas la unuan neakcentitan vokalon de la dua vorto). |
"The Theatrical Adventure" offers us Samodai's successful undertaking to convince a university theatrical troupe to present a plan ("Bug") in Esperanto, and the results of that undertaking -- including a trip to an International Esperanto Youth Congress in Hungary (where some adjustment in pronunciation was requested -- apparently the sentence "sed kokaĵon manĝi sola estas pli ĝue" caused problems when the first unaccented vowel in the second word was muted slightly in the Russian way). |
|
Post kelkaj reagoj al ĉapitroj ĉe Bronŝtejn ("Kiu frapas?", "Patroj kaj filoj") troviĝas sufiĉe longa biografio de Konstantin GUSEV, unu el la korifeoj de la sovetia Esperanta literaturo, tamen ŝajne preskaŭ nekonata ekster Rusio (tamen por interesa epizodo el ties aventuroplena vivo -- cetere menciita de Samodaj -- vidu la novelon "La ĉarmo de Ĉielmontaro" de Vladimir GLAZUNOV, ĉi tie). |
After a few reactions to chapters by Bronshtein ("Who Knocked?", "Fathers and Sons") we find quite a long biography of Konstantin Gusev, one of the coryphaei of the Soviet Esperanto literature, who seems to be almost unknown outside Russia (but for an interesting episode from his adventurous life -- one that Samodai also mentions -- see the short story "The Charm of the Mountains of Heaven" by Vladimir Glazunov, here). |
|
La post-SEJMa memuaro tamen estas sufiĉe mallonga tra nur kelkaj paĝoj ni vidas la konatan "Respondecan Sekretarion" Berjoza, la fondon de la Asocio de Sovetiaj Esperantistoj (1979), la aliĝpeton al UEA kaj ties aborton (pro apero de librorecenzo! eble mi mem devus esti pli singarda...), kaj, fine, la Universala Kongreso 1990 en Kubo. |
The memoir after the SEJM period is quite short in the space of only a few pages we see the well-known "Responsible Secretary" Berioza, the founding of the Association of Soviet Esperantists (1979), the request for association with the Universala Esperanto-Asocio and its failure (because of the appearance of a book review! maybe I should be more careful, myself...), and, finally, the 1990 World Esperanto Congress in Cuba. |
|
En multaj lokoj la libron interpunkcias diversaj poemoj verkitaj de Samodaj (kaj almenaŭ unu de Bronŝtejn), kion ankaŭ faris Bronŝtejn en sia libro. Ĉie, kompreneble, Samodaj klarigas la malfacilaĵojn, kiujn frontis la funkciado de Esperanto en Sovetio. |
In many places, the book is punctuated by various poems written by Samodaj (and at least one by Bronshtein), a system also used by Bronshtein in his book. Everywhere, of course, Samodai explains the difficulties that were faced by the functioning of Esperanto in the USSR. |
|
Interesa kaj leginda libro por tiuj, kiuj havas intereson pri la historio de la Esperanto-movado. |
An interesting and readable book for those who have an interest in the history of the Esperanto movement. |