Ordeno de Verda Plumo
Leksikono pri Esperantlingvaj verkistoj

Unu hirundo printempon ne faras

Se nur unu arbon vi ie vidas, vi pri arbaro ne pensos. Se tri ... ankoraŭ ne. Se dek ... iuj jes, aliaj ne. Interese estas pripensi, kiom da arboj necesas, por ke ĉiu vidu arbaron. Se unu verkisto aperas en iu regiono, oni pri kulturo ne fanfaronas. Se dek, oni jam pripensas kaj konkludas, ke oni ne povos nei kulturecon de la popolo. Kaj se 893? Nu, tiam oni jam ne postulas altegan kvaliton de ĉiu el ili aparte. Kaj 893 estas la nombro de esperantaj aŭtoroj, prezentitaj en Ordeno de Verda Plumo. Pro multe da arboj (aŭtoroj) oni arbaron (kulturon) ne povas ignori. El tiuj 893 + 1 entute 461 + 1 surmetis sian ordenon (foton). La suplementa unu estas la kompilinto de la verko, kiu aperas, ordenita, dorse de la libro.

Verda Edeno

Josip Pleadin, la kompilinto, en tre lirika enkonduko parolas pri parko kun kverkoj, betuloj, salikoj, tilioj, pri diece bela loko de Esperantujo. Pri iu Edeno, do. Kaj vere, Adamon vi renkontos, senkaŝe ... Evon vi devos iom serĉi, sed ŝi estas, eĉ kelkfoje, kun pomo. En la parko estas kelkaj intimaj romantikaj laŭboj, kiosketoj, kie vi konatiĝos kun kortuŝaj vivorakontoj, ĉar la libro certe ne estas memortabulo kun nekrologaj listoj: legu pri Ada Fighiera-Sikorska, legu pri Leopoldo Knoedt, legu pri Georgij Deŝkin, legu pri Armand Su ... kaj pri multaj aliaj. La kompilinto volis prezenti vivantajn (eĉ se ili jam mortis) personojn, el sango kaj karno. Je mia miro, mi dum legado konstatis, ke mi dum longaj jaroj kunlaboris kun Ada kaj fakte tre malmulte sciis pri ŝia (antaŭa) vivo.

Fino de kulturo?

Iam mi lernis, ke la apero de enciklopedioj, prihistoriaj verkoj, antologioj estas signo de agonio de iu kulturo. Mi ne kredas tion. Mi kontraŭe opinias, ke tia vigleco montras maturiĝon, konscion de la popolo pri ĝiaj valoro, ekzisto, energio kaj estonto. Ni preĝu, ke mi pravu! Tre strange estas, ke la kompilinto mencias en sia antaŭparolo, ke li el diversaj landoj ricevis proponon ne okupiĝi pri la temo ... ĉar li povus forgesi gravan nomon kaj tiel ofendi iun. Se la nenomito meritus nomiĝon, tiam li, laŭ mi, ne vundiĝus pro la nenomiĝo. (Li eĉ verŝajne komprenus la ĵusan frazon!)

Juniga efiko de Edeno

Kiam mi rigardis la rozetojn (fotojn) sur la arboj (rozeto en sia PIV-a signifo: ordeno), mi kelkfoje miris kaj ne rekonis la arbon. Unue mi pensis: „Nu, eĉ simio foje rigardas sin en spegulo”, sed poste mi trovis la logikan klarigon. Estante juna (iam!), mi demandis al instruisto, en kiu vivo-aĝo ni aperos en la eterna paradizo. Li, kiu havis ruĝan telefonon kaj do estis tre bone informita, instruis al mi, ke ni tie estos tridekjaraĝaj. Pripensu la teknikajn problemojn por retrovi viajn geavojn aŭ bebe mortintan frateton! Supozeble Josip pripensis tion kaj preparas nin, por ke ni rekonu niajn heroojn, tie, malproksime. Cetere, estas ja problemo! Ankaŭ ne estus bona ideo publikigi serion da diversaĝaj fotoj de sama persono por tiel klare montri ties kadukiĝon!

Nekrologa kolekto?

Parte, sed tio estas neevitebla, la biografietoj fontas el nekrologoj en revuoj, kaj iufoje tio sentiĝas. La plej granda parto de la biografiitoj jam mortis, kaj ankaŭ tio ne estas evitebla. Kiom da generacioj jam pasis ekde la estiĝo de Esperanto? La kvina ruliĝas. Samtempe jen alia pruvo, ke ni havas historion! Cetere ... al tiuj, kiuj aĉetos la libron por kompletigi ĝin: oni jam por minimume du enlistigitoj povas aldoni mortodaton (Wouter Pilger: 2006-08-15; William Auld: 2006-09-11). Por iuj cititoj la teksto limiĝas al nur kelkaj linioj. Tamen estas bone, ke la kompilinto enmetis tion, pri kio li disponis; tiel li atentigas pri tiuj aŭtoroj kaj instigas vin al alsendo de mankantaj donitaĵoj.

Neniu leopardo sen makul(et)oj

Eĉ en Edena Parko la ĝentilaj leopardoj havas makulojn: leopardo sen makuloj ja ne estus leopardo. Pri la (iom tro da) tajperaroj mi tute ne volas paroli, ĉar ankaŭ mi mem ja eldonas ... Se oni ĝenerale ne rimarkas la forestantojn, en tiu ĉi libro oni nepre ja rimarkas ilin, ĉar ĉiu leganto aŭ uzanto, kiu prenas la libron enmanen, jam havas en la kapo la nomojn, kiujn li tuj serĉos. Ne ofte li seniluziiĝos ... aŭ, ni diru, dependas de lia nacieco, ĉu li trovos, kion li deziras trovi, ĉar estas klare, ke ne en ĉiu lando la samideanoj same aktive kaj entuziasme kunlaboris.

Baza verko

La verko meritas sian lokon inter la bazaj fundamentaj verkoj de nia kulturo. Estas mirinde kaj admirinde, ke la kompilinto sukcesis en nur du jaroj jam kunigi tiom da treege utilaj informoj. Mi gratulas lin, kaj mi deziras al li, ke li baldaŭ ricevu tiom da aldonind- kaj aldonend-aĵoj, ke sekvontjare povu aperi 544-paĝa reeldono (la nuna versio: 272-paĝa, 880-grama). Mi forte rekomendas la verkon kiel konsultlibron kaj ankaŭ kiel labordokumenton.

Petro Desmet'

Jorge Camacho